Luisteren is een deel van de communicatie waar jezelf verantwoordelijk voor bent. Luisteren kun je op vele manieren variërend van ongeïnteresseerd luisteren tot empatisch luisteren. Bij ongeïnteresseerd luisteren ben je misschien bezig iets anders te doen terwijl de ander praat terwijl bij empatisch luisteren je geheel meeleeft.
Ongeïnteresseerd luisteren
Bij ongeïnteresseerd luisteren is de luisteraar niet betrokken bij de ander door bijvoorbeeld met iets bezig te zijn terwijl de ander iets aan het vertellen is. Dit kan natuurlijk zijn omdat wat verteld wordt niet interessant is of dat de werkzaamheden belangrijker zijn. Er zijn vele mogelijkheden waardoor er niet geïnteresseerd geluisterd wordt. Een herkenbare uitspraak is wanneer de luisteraar erop aan gesproken wordt dat hij of zij niet luistert er wel eens een antwoord gegeven wordt in de trant van: ""Ik hoor je wel"". Hiermee geeft de luisteraar aan dat de woorden gehoord worden maar dit zegt nog niets over dat de boodschap overgekomen is. Degene die spreekt heeft behoefte aan gehoord te worden en wil dat de boodschap overkomt.
Luisteren
Hierbij wordt er wel geluisterd maar de reactie op het gesprokenen blijft uit. De spreker weet dan niet of de boodschap ontvangen is of nog erger weet niet of de boodschap begrepen is. Om hier achter te komen zou je kunnen vragen of de boodschap begrepen is. Met een simpel ja volsta je niet want je hebt geen idee waar nu ja op gezegd is. Doorvragen is noodzakelijk om er achter te komen hoe de ander jou boodschap heeft begrepen. Beter is actief te luisteren en de spreker het gevoel te geven dat de boodschap aangekomen is. Let op dat er een verschil van interpretatie mogelijk is en dat de woorden die gebruikt zijn toch een andere reactie opleveren dan dat de spreken verwachte.
Actief luisteren
Bij actief luisteren is de luisteraar maar met een ding bezig en dat is luisteren. Hierbij om dit te ondersteunen ben je actief bezig met hoofdbewegingen (je hoofd schuinhouden of te knikken), ondersteunende geluiden (ja, goed, en?, oh ...), handbewegingen (ja en verder, ok, of toepasselijke gebaren, ...) en of aanmoedigen (ga verder, spannend, leuk he, erg he) te laten weten dat hij of zij luistert. Deze aandacht met de ondersteuning geeft de spreker het gevoel dat hij of zij gehoord wordt en de aandacht van de luisteraar heeft. Deze ondersteuning moedigt gemakkelijk aan om door te gaan want je hebt de aandacht. Bij luisteren in het algemeen is het altijd beter de ander te laten uitpraten want anders blijft de spreker met zijn gedachte bij de nog onuitgesproken zaken en is dan niet aan het luisteren maar aan het wachten op de volgende mogelijkheid om dit af te maken. De ondersteuning en laten uitpraten zorgen ervoor dat de boodschap beter overgedragen kan worden. Dit is nog verder te verbeteren door tijdens het luisteren niet te (ver)oordelen. Wil je het nog een stapje verder brengen in het ontvangen van de boodschap dan kun je empatisch luisteren.
Empatisch luisteren
Hierbij ben je niet alleen actief aan het luisteren maar wil je ook het gevoel wat de ander heeft voelen. Dit doe je door rapport te maken en de lichaamstaal te kopieren. Ook hier kun je dit versterken door niet te (ver)oordelen en je open te stellen voor de boodschap. Door de boodschap niet alleen verbaal maar ook nonverbaal te krijgen is dit een veel sterkere beleving. Ongemerkt heb je dit misschien al eens meegemaakt waarbij iemand een verhaal vertelde waar je zo ingezogen was dat je voelde wat de ander voelde. De kans is groot dat je rapport maakte waardoor de boodschap veel levendiger overkwam.
Het niet oordelen is moeilijk want je zult met je eigen filters dit verhaal aanhoren en dingen anders interpreteren doordat je persoonlijkheidsprofiel anders is. Als je hiermee rekening houdt is de boodschap nog beter te begrijpen.
Luisteren betekend veel in het communiseren. Om de ander te begrijpen, dit kan zowel de boodschap zijn maar ook het gevoel zijn dat er bij hoort, is het nodig om op zijn minst actief te luisteren. Hier in het kort een aantal dingen waar op gelet moeten worden tijdens het luisteren.
Dit levert op dat de boodschap optimaal ontvangen kan worden. Dit zegt nog niets over dat de boodschap niet anders geinterepeerd wordt. De interne filters bij de ontvanger zorgen ervoor dat er vervorming, weglatingen of vereenvoudigingen ontstaan.
Als je iets wilt bereiken bij iemand is luisteren ook een goede start. Door interesse te tonen in de ander door te vragen naar zaken die hem of haar interesseren is gemakkelijker contact te maken dan door te spreken.
">